Wildkamperen: een beginnersgids
Wildkamperen draait om heerlijk in de natuur zijn, meestal in een vredig, afgelegen landschap, ver weg van het bewoonde leven. Je moet echter wel een beetje plannen om er zeker van te zijn dat je op een veilige en legale manier wildkampeert. Of je nu graag de volledige sprong waagt, of liever eerst kiest voor een bijna-wildkampeerervaring, deze gids neemt je mee door alle basisprincipes: hoe je legaal wildkampeert (met een overzicht van de regels), hoe je een wildkampeerplek vindt en wat je moet inpakken.
Bekijk alle bijna-wilde campings van Pitchup
Waar mag ik wildkamperen in Europa?
Waar mag ik wildkamperen in de rest van de wereld?
Hoe vind je de perfecte kampeerplek?
Wat moet ik inpakken voor wildkamperen?
Zijn er alternatieven voor wildkamperen?
Veelgestelde vragen over wildkamperen
Wat is wildkamperen?
Wildkamperen betekent dat je je tent ergens anders opzet dan op een officiële camping, meestal ook ver weg van andere mensen. Zo ben je één met de natuur, in een bos, op een berg of in een veld. Over het algemeen heb je bij wildkamperen geen elektriciteit, maar slechts eenvoudige kampeerspullen en wat basisvoorzieningen.
Waar mag ik wildkamperen in Europa?
Er gelden verschillende regels voor wildkamperen in verschillende landen, dus het is belangrijk om na te gaan welke beperkingen er gelden in het land van jouw keuze. Zelfs in landen waar wildkamperen legaal is, kunnen de regels per gebied verschillen, dus je zult toch wat onderzoek moeten doen naar eventuele lokale regels of richtlijnen om er zeker van te zijn dat je kampeert op een goedgekeurde plek.
Wildkamperen zonder toestemming is een overtreding. Het is onwaarschijnlijk dat je gearresteerd wordt, maar je wordt wel gevraagd om je boeltje te pakken. Word je herhaaldelijk betrapt op wildkamperen zonder toestemming, dan kun je een boete krijgen.
Mag ik wildkamperen in Nederland?
Helaas is wildkamperen in Nederland verboden. Wel zijn er een paar manieren om dat kampeergevoel te evenaren. Zo kun je bijvoorbeeld kiezen voor de natuurkampeerterreinen van Staatsbosbeheer, of kun je vrij kamperen bij particulieren (als je toestemming hebt van de eigenaar van het gebied, natuurlijk). Tot slot kun je kamperen bij de boer om wakker te worden met uitzicht op koeien in een weiland.
Mag ik wildkamperen in Frankrijk?
Wildkamperen mag in Frankrijk, zolang je de nationale en lokale regels volgt. Kies je kampeerplek verstandig, want je kunt een boete krijgen als je op de verkeerde plek staat. Over het algemeen is wildkamperen toegestaan waar het niet verboden is. Het is verboden:
-
in geclassificeerde bossen, wouden en parken;
-
aan de kust;
-
op openbare (auto)wegen;
-
binnen 200 meter van toegang tot drinkwater;
-
binnen 500 meter van een historisch monument.
Vraag bij gemeentehuizen meer informatie op over de lokale wetgeving, of kijk op de borden, want de verboden staan meestal aangegeven. Voor nationale en regionale parken gelden eigen regels. Het is ook mogelijk om op privéterrein te kamperen, zolang je toestemming hebt van de eigenaar.
Mag ik wildkamperen in Italië?
In Italië wordt onderscheid gemaakt tussen (vrij of wild) kamperen en bivakkeren. Bivakkeren is met of zonder tent tijdelijk in de open lucht verblijven, meestal voor één nacht. Dit is altijd toegestaan in landelijke gebieden, tenzij anders aangegeven door verbodsborden. Bivakkeren wordt kamperen als je je tent langer dan 48 uur op dezelfde plek laat staan.
Er bestaat in Italië geen nationale regelgeving voor vrij of wildkamperen, dus de regels kunnen ook hier per gebied verschillen. Als je betrapt wordt op kamperen op niet-aangewezen plekken, kan dat resulteren in fikse boetes. In de meeste regio's zijn gebieden waar wildkamperen is toegestaan, zolang je toestemming hebt van het plaatselijke gemeentehuis (of gewoon meldt dat je ergens kampeert en voor hoe lang). De regels in beschermde gebieden zijn over het algemeen strenger, maar sommige natuurparken staan bivakkeren toe. Bekijk dus van tevoren hun websites.
Mag ik wildkamperen in Spanje?
In het algemeen is kamperen buiten campings of aangewezen gebieden verboden in Spanje, vooral in nationale parken en natuurparken. Wildkamperen is in de meeste Spaanse regio's bij wet verboden en als je betrapt wordt op wildkamperen in niet-aangewezen gebieden, kan dat zware boetes tot gevolg hebben.
In sommige regio's zijn de regels echter flexibeler en is wildkamperen (met bepaalde restricties) toegestaan in aangewezen gebieden. Hier verblijven is in sommige gevallen gratis, terwijl in andere gebieden een donatie wordt gevraagd. Omdat veel van deze gebieden gereserveerd zijn voor zomerkampen, moet je eerst toestemming krijgen van de plaatselijke gemeente om te mogen kamperen.
In landelijke gebieden zijn er ook kleine campings met basisvoorzieningen die een (bijna-)wildkampeerervaring mogelijk maken, midden in de natuur. Bivakkeren, met of zonder tent, is in sommige gebieden toegestaan, mits je geen sporen achterlaat en uit de buurt blijft van wegen en bewoonde gebieden.
Voordat je ergens gaat kamperen, is het belangrijk om de lokale regelgeving te controleren: neem van tevoren contact op met de gemeente van je keuze om te informeren naar eventuele richtlijnen of beperkingen die in dat gebied gelden. Een uitstekende gelegenheid om wild te kamperen in Spanje is tijdens het volgen van de Camino de Santiago.
Mag ik wildkamperen in Duitsland?
In Duitsland is de wet met betrekking tot wildkamperen erg onduidelijk. De regels zijn vastgelegd in de natuur- en boswetten van de afzonderlijke deelstaten en verschillen daarom per deelstaat. Over het algemeen is kamperen verboden in Duitse natuurgebieden, bossen en kustgebieden. Op privéterrein is overnachten alleen toegestaan met toestemming van de eigenaar.
Buiten deze gebieden en buiten de bebouwde kom is kamperen op het platteland in het hele land verboden noch toegestaan. Er zijn echter vaak deelstaat-specifieke regels: in Beieren, Rijnland-Palts, Noordrijn-Westfalen, Hamburg, Hessen en Berlijn is kamperen in de vrije natuur niet expliciet verboden, terwijl wildkamperen in Nedersaksen, Saksen, Saksen-Anhalt, Thüringen en Saarland zonder uitzondering verboden is. In Bremen is er geen expliciet verbod, met uitzondering van velden, en in Brandenburg is er ook geen verbod voor gebieden zonder speciale beschermingsregels.
Het is vaak erg moeilijk om te herkennen of je je op privéterrein bevindt of niet, dus bij twijfel kun je het ‘t best in de dichtstbijzijnde stad vragen. In het ergste geval kun je worden aangegeven bij de politie of een boete krijgen.
Mag ik wildkamperen in Oostenrijk?
In Oostenrijk is wildkamperen in het bos uitdrukkelijk verboden. De enige uitzondering is overnachten met toestemming van de eigenaar in privébossen. Buiten de bossen is wildkamperen echter niet uniform gereguleerd; de regels verschillen van provincie tot provincie en in sommige gevallen van gemeente tot gemeente. De wettelijke situatie is daarom ook hier ingewikkeld en ondoorzichtig.
In Wenen, Neder-Oostenrijk, Burgenland en Karinthië is wildkamperen buiten campings verboden. Dit geldt niet voor kamperen op privéterrein met toestemming van de eigenaar. Uitzonderingen zijn:
-
in Burgenland is het kort parkeren van caravans of campers op terreinen die gebruikt worden voor stilstaand verkeer toegestaan;
-
in Karinthië is ongepland bivakkeren in het kader van bergtochten en het stallen van caravans op plaatsen met stilstaand verkeer toegestaan;
-
in Tirol is gepland bivakkeren in de bergen ook toegestaan;
-
in Opper-Oostenrijk, Salzburg, Stiermarken en Vorarlberg is kamperen buiten campings over het algemeen niet verboden. De gemeenten kunnen echter individuele regels en verboden opleggen. In Opper-Oostenrijk moet kamperen op grasland buiten de bebouwde kom vaak worden aangemeld bij de natuurbeschermingsinstantie. In Salzburg moet voor kamperen boven de boomgrens een vergunning worden aangevraagd bij de plaatselijke natuurbeschermingsinstantie.
Mag ik wildkamperen in de rest van Europa?
Zoals we zien, variëren de wetten voor wildkamperen van land tot land, dus is het belangrijk om je in te lezen in de wetten van ‘jouw’ land voordat je op pad gaat. De beste Europese landen voor wildkamperen zijn Noorwegen, Zweden en Finland, waar het Allemansrecht toegang tot de natuur garandeert. Er gelden wel regels (zoals op een bepaalde afstand van huizen blijven en geen vuur maken), maar wildkamperen is hier grotendeels mogelijk.
Wildkamperen is legaal in grote delen van Schotland, maar in Engeland, Wales en Noord-Ierland is het meeste land privébezit. Omdat de huidige wet mensen geen toegang geeft tot andermans land, is wildkamperen daar strikt genomen illegaal. Veel landeigenaren bieden echter graag onderdak aan wildkampeerders als die respectvol met het land omgaan. Het is aan jou om ervoor te zorgen dat je toestemming vraagt en de regels voor wildkamperen volgt.
Waar mag ik wildkamperen in de rest van de wereld?
Verenigde Staten en Canada
Wildkamperen is toegestaan in veel delen van de VS en Canada, maar er zijn enkele beperkingen. Zo mag je niet kamperen op Indianenreservaten. Ook hebben verschillende staten en parken verschillende wetten en regels.
Australië en Nieuw-Zeeland
Wildkamperen is officieel niet toegestaan in Australië, maar het land heeft een aantal vrije terreinen waar kamperen is toegestaan op basis van wie het eerst komt, het eerst maalt. In Nieuw-Zeeland is ‘freedom camping’ over het algemeen toegestaan op land van het Department of Conservation, met bepaalde uitzonderingen zoals Maori-begraafplaatsen en beschermde habitats. Sommige gemeenten staan ook toe dat kampeerders op hun land verblijven, zolang ze zich aan de plaatselijke richtlijnen houden.
De regels voor wildkamperen
-
De belangrijkste regel voor verantwoord wildkamperen is: geen sporen achterlaten (zorg dat je kampeerplek er bij vertrek precies zo uitziet als bij aankomst);
-
Kom later op de dag aan en vertrek vroeg waar mogelijk;
-
Houd groepen klein;
-
Neem voedsel mee in afsluitbare, herbruikbare verpakkingen;
-
Neem al je afval mee;
-
Begraaf menselijke uitwerpselen in een kuil van minstens 15 centimeter diep en op 50 meter van paden of waterbronnen;
-
Steek alleen vuur aan als dat veilig is en houd het klein;
-
Probeer niets te verplaatsen, zoals rotsen of boomstammen, en verwijder geen vegetatie;
-
Blijf niet langer dan één nacht op dezelfde plek.
Hoe vind je de perfecte kampeerplek?
Zodra je een gebied hebt uitgekozen, moet je op zoek naar een geschikte plek om te overnachten. Hoe doe je dat?
-
Gebruik kaartapps zoals Google Maps om plaatsen te vinden die ver weg liggen van woonhuizen en (voet)paden;
-
Kom voor het donker aan, zodat je het terrein bij daglicht kunt verkennen en op zoek kunt gaan naar sporen van wilde dieren die jou ‘s nachts zouden kunnen storen (of andersom);
-
Kijk uit naar borden met wilde dieren op nabijgelegen wegen om op de hoogte te zijn van hun eventuele leefgebieden, vooral in het paar- of nestseizoen;
-
Let op waterbronnen: het is goed om hier dichtbij te kamperen om te koken en drinken, maar over het algemeen moet je minstens 50 meter van een natuurlijke waterbron vandaan blijven om verontreiniging (en drassige grond) te voorkomen;
-
Kies voor een plek die van nature vrij vlak is, waar je kunt kamperen zonder planten te beschadigen of stenen te verplaatsen;
-
Zoek indien mogelijk een plek die beschut is tegen de wind, maar blijf niet te dicht bij bomen die de hele nacht kunnen kraken of vonken kunnen vangen van je kampvuur.
Wat moet ik inpakken voor wildkamperen?
Bij het inpakken voor een wildkampeertocht is het belangrijk een balans te vinden tussen volledige zelfvoorziening en lichte bagage die gemakkelijk mee te nemen is. Met dat in gedachten hebben we een paklijst met benodigdheden samengesteld.
Tent
Koop een tent die zo licht maar sterk is als je je kunt veroorloven; een tent van maximaal 2 kilo is prima te dragen.
Slaapzak
Nogmaals, het is een afweging tussen praktisch nut en gewicht; als je in de winter wil wildkamperen in het Verenigd Koninkrijk, moet je natuurlijk een slaapzak kopen die geschikt is voor het koude weer.
Slaapmat
Slaapmatjes zijn essentieel voor een comfortabele, warme nachtrust en zijn verkrijgbaar als oprolbare matjes die je aan de bovenkant van je rugzak kunt vastmaken, of als opblaasbare (bij voorkeur zelfopblazende) matrasjes die je kunt opvouwen tot een klein zakje.
Kussen
Neem een reiskussen of opblaasbaar kussen mee (die laatste neemt veel minder ruimte in).
Zakken
Je spullen (en jezelf) droog houden tijdens het wildkamperen is van het grootste belang, dus bescherm je rugzak door een waterdichte binnenzak te gebruiken.
Kleding
Neem een setje schone kleren mee (bewaar ze droog in een waterdichte zak) en vergeet niet dat laagjes essentieel zijn. Ook een must: waterdichte kleding en schoenen, plus mutsen en handschoenen in de winter.
Kookgerei en eten
Een draagbaar fornuis en pannetje zijn handig om mee te nemen, evenals een mes en vork. Bewaar je eten in hersluitbare bakjes en neem ook vuilniszakken mee.
Water
Misschien kun je water halen uit een beekje of een andere zoetwaterbron, maar het is het beste om een paar liter bij je te hebben voor het geval er niets in de buurt is van jouw wildkampeerplek.
Toiletartikelen
Neem vochtige doekjes mee om schoon te blijven, en basistoiletartikelen (liefst in miniformaat). Reishanddoeken van microvezel zijn licht, nemen weinig ruimte in beslag en drogen gemakkelijk. Toiletpapier is ook onmisbaar, net als een schepje om latrines te graven.
EHBO-kit
Neem een mobiele telefoon met GPS mee, plus een powerbank of extra batterijen. Met een zaklamp en reservebatterijen kun je in het donker je weg vinden. Zorg ook dat je altijd een EHBO-kit bij de hand hebt met onder andere pleisters, wondhelende zalf, insectenspray, zonnebrandcrème en een tekenverwijderaar.
Zijn er alternatieven voor wildkamperen?
In deze gids hebben we ons gericht op wildkamperen in een tent, maar er zijn ook andere manieren om soortgelijke ervaringen op te doen, zoals verblijven op een bijna-wilde camping. Er zijn veel campings die bijna-wild kampeerervaringen aanbieden in bijvoorbeeld Engeland, Frankrijk of Italië.
Als je een kampeerplaats boekt op een bijna-wilde camping krijg je een voorproefje van de aspecten van wildkamperen, zoals afgelegen locaties en een rustige omgeving, maar vaak met de toevoeging van basisvoorzieningen zoals toiletten. Het is ook een geruststellende gedachte dat je hier op een legale plek kampeert.
Bekijk alle bijna-wilde campings van Pitchup
Veelgestelde vragen over wildkamperen
Is wildkamperen veilig?
Wildkamperen zou relatief veilig moeten zijn, zolang je je plek goed uitkiest, aandacht besteedt aan de lokale richtlijnen met betrekking tot wilde dieren en vuur, en je alles inpakt wat je nodig hebt.
Wat zijn de regels voor wildkamperen?
De belangrijkste regel voor wildkamperen is altijd om geen sporen achter te laten, zodat je kampeerplek er aan het einde precies zo bij ligt als je deze hebt gevonden
Waar ga ik naar het toilet tijdens het wildkamperen?
Blijf uit de buurt van natuurlijke waterbronnen en graaf een gat van minstens 15 centimeter diep zodat je ontlasting kunt begraven. Neem gebruikt toiletpapier mee in een gesloten zak en gooi deze in een afvalbak.